Phù bạch mạch là gì?
Phù bạch mạch hay còn gọi là phù tay voi là biểu hiện sưng do tích tụ chất lỏng thường xảy ra ở cánh tay hoặc chân. Phù bạch mạch nguyên phát là một tình trạng di truyền hiếm gặp. Phù bạch mạch thứ phát thường xảy ra khi các mạch bạch huyết hoặc các hạch bạch huyết bị chặn, bị hư hỏng hoặc loại bỏ.
Hệ bạch mạch là gì?
Hệ thống bạch mạch là một mạng lưới rộng lớn gồm các ống (mạch) và các hạch bạch huyết. Các mạch vận chuyển chất lỏng không màu được gọi là bạch huyết và các tế bào của hệ thống miễn dịch (tế bào lympho) trên khắp cơ thể. Hệ thống bạch mạch phục vụ nhiều mục đích bao gồm: lọc, vận chuyển chất lỏng và bắt đầu các phản ứng miễn dịch. Hệ thống bạch mạch chịu trách nhiệm hấp thụ và lọc chất lỏng xung quanh các tế bào và mô của cơ thể.
Hạch bạch mạch là gì?
Các hạch bạch mạch là các cấu trúc giống như túi nhỏ nằm dọc theo các mạch bạch mạch. Chúng là nhà của tế bào lympho, một loại tế bào bạch cầu. Các hạch bạch mạch lưu trữ tế bào lympho và giúp kiểm soát phản ứng miễn dịch bằng cách cho phép các tế bào lympho tiếp xúc với các vật liệu lạ (kháng nguyên) theo cách kích thích hoạt động của chúng
Điều gì gây ra phù bạch mạch?
Phù bạch mạch thường phát triển khi các hạch hoặc mạch bạch mạch bị chặn, bị hư hỏng hoặc loại bỏ. Nguyên nhân phổ biến nhất của phù bạch mạch là điều trị ung thư; hoặc phẫu thuật, phóng xạ, hoặc kết hợp cả hai. Sau khi chẩn đoán ung thư vú, các bác sĩ sẽ loại bỏ các hạch bạch mạch để phát hiện và / hoặc ngăn ngừa sự lây lan của ung thư. Nếu ung thư được phát hiện trong các hạch, xạ trị sẽ được hướng vào các hạch bạch mạch.
Ai có nguy cơ bị phù bạch mạch?
Bất cứ ai đã cắt bỏ hạch bạch mạch hoặc điều trị bức xạ nhắm vào các hạch bạch mạch đều có nguy cơ. Hiện nay, chúng ta không rõ bao nhiêu phần trăm những người được điều trị sẽ phát triển phù bạch mạch, vì vậy tốt nhất là bạn nên theo dõi bất kỳ dấu hiệu nào của phù bạch mạch ở chi bị ảnh hưởng.
Các triệu chứng của phù bạch mạch là gì?
Một số dấu hiệu và triệu chứng của phù bạch mạch là sưng, giảm khả năng vận động, căng da, chân tay cảm thấy nặng nề, quần áo chật và tê liệt.
Làm sao để biết mình có bị phù bạch mạch hay không?
Hiện tại, không có cách nào để xác định ai sẽ bị phù bạch mạch hay khi nào nó sẽ xảy ra. Nhưng môt sự kết hợp của loại bỏ hạch bạch mạch và bức xạ hạch bạch mạch được cho là làm tăng nguy cơ phát triển phù bạch mạch. Phù bạch mạch có thể phát triển vài giờ hoặc nhiều năm sau khi điều trị ung thư.
Có cách chữa trị phù bạch mạch?
Lâu nay trong thực tế lâm sàng vẫn còn phổ biến quan niệm sai lầm là không thể điều trị phù bạch mạch, các bệnh nhân thường được khuyên phải chấp nhận trình trạng phù bạch mạch. Vì vậy cần khẳng định lại rằng, phù bạch mạch vẫn có thể điều trị với nhiều phương pháp kết hợp với nhau tuỳ theo giai đoạn của phù bạch mạch.
Việc điều trị phù bạch mạch nên bắt đầu bằng những biện pháp để dự phòng. Việc phát hiện sớm và điều trị sớm là một vấn đề cực kỳ quan trọng, đo chu vi và thể tích chi sẽ giúp tìm ra những thay đổi về kích thước của chi bệnh, cho phép can thiệp sớm nhất có thể được nhằm mang lại kết quả tốt nhất. Nếu không được điều trị phù tiến triển chậm và gây tổn thương mô và phát triển qua các giai đoạn như đã nêu trên.
Điều trị phù được thực hiện bất kỳ giai đoạn nào nhưng vào các giai đoạn sau thì khó khăn và ít hiệu quả hơn do có những thay đổi ở thành phần mỡ và xơ trong tổ chức liên kết. Mục đích của điều trị là làm giảm thể tích càng nhiều càng tốt và thường xuyên duy trì chi có kích thước nhỏ nhất có thể được. Để đạt kết quả tốt nhất và duy trì kết quả điều trị, sự hợp tác của bệnh nhân có vai trò quyết định.
Phẫu thuật nối bạch mạch, tĩnh mạch điều trị phù tay voi
Điều trị phù bạch mạch như thế nào?
Mục tiêu của điều trị phù bạch mạch là giảm sưng và giảm thiểu sự khó chịu. Điều trị thường bao gồm chăm sóc da, mát xa, băng bó và tập thể dục. Chúng thường được sử dụng kết hợp bởi một chuyên gia chăm sóc phù bạch mạch.
Tôi nên tránh những gì để ngăn ngừa phù bạch huyết xảy ra?
Nếu bạn được coi là có nguy cơ phát triển phù bạch mạch, có một số điều cần lưu ý.
- Cần cẩn thận để tránh chấn thương cho cánh tay bị ảnh hưởng
- Sử dụng găng tay cho các công việc gia đình
- Tránh nóng, không tắm nước nóng, bồn nước nóng, phòng xông hơi
- Tránh cháy nắng
- Tránh các phụ kiện chật
- Không đo huyết áp trên cánh tay bị ảnh hưởng
- Không rút máu từ cánh tay bị ảnh hưởng
- Tránh tăng cân quá mức
- Không nâng vật nặng
Phù bạch mạch có thể trở nên tồi tệ hơn?
Phù bạch mạch có thể trở nên tồi tệ hơn và gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho chi bị ảnh hưởng. Do đó, điều quan trọng là phải quản lý bạch mạch của bạn khi nó phát triển. Để ngăn ngừa phù bạch mạch trở nên tồi tệ hơn, bạn nên tuân theo các hướng dẫn (ở trên) nhằm ngăn ngừa sự phát triển của phù bạch mạch.
Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn trực tiếp nếu bạn còn băn khoăn hoặc muốn biết thêm chi tiết:
Tiến sĩ – Bác sĩ Nguyễn Văn Phùng
Đơn vị Phẫu thuật Tạo hình – Thẩm mỹ: Bệnh viện Bình Dân, Tp Hồ Chí Minh
Điện thoại: 090.27.27.138